Trochę o hiszpańskiej religijności

Na moim poprzednim blogu (http://olawmadrycie.blogspot.com/), pisanym podczas mego pobytu w Hiszpanii, nieraz zdarzało mi się wyrażać swoje zaskoczenie spowodowane hiszpańską religijnością, a właściwie jej brakiem. Już wcześniej miałam pewne przesłanki, co do jej przyczyn, jednakże dopiero po przeczytaniu pewnych rozdziałów z książki "Historia Hiszpanii" T. Miłkowskiego, P. Machcewicza poczułam się nieco bliższa zrozumieniu tego zjawiska.

W 1939 roku do władzy w Hiszpanii doszedł Generał Franco. Udzielił wsparcia Niemcom podczas drugiej wojny światowej, co po przegranej Niemiec stało się przyczyną izolacji Hiszpanii przez inne państwa Europy i ataku na arenie politycznej jako na "ostatnie faszystowskie państwo na kontynencie". Nieoczekiwanym sprzymierzeńcem okazała się być Zimna Wojna(Hiszpania dzięki swojemu położeniu miała być kluczowym bastionem obrony Zachodu) i ... Kościół. Katolicki charakter reżimu, miał zaświadczać, że Hiszpania nie jest i nigdy nie była krajem faszystowskim. Identyfikacja państwa i Kościoła była tak daleko idąca, że cały ten okres jest określany przez historyków jako "narodowy katolicyzm".

Wszystkie najważniejsze akty prawne reżimu akcentowały katolicki charakter hiszpańskiego państwa. Swoboda wyznań, prawo do publicznego odprawiania nabożeństw była przyznawana jedynie Kościołowi Katolickiemu. Franco w maju 1946 r. deklarował, że "państwo doskonałe to dla nas państwo katolickie. Oznacza to nie tylko, że ludzie wyznają wiarę chrześcijańską, ale również, że konieczne są także prawa, które będą stały na straży katolickich zasad, eliminowały wszelkie przeciwko nim wykroczenia".

Jaki wpływ na życie mogła mieć taka polityka? Otóż:
-lekcje religii były obowiązkowe na wszystkich szczeblach edukacji. W szkołach musiały znajdować się krucyfiksy i wizerunki Matki Boskiej, uczniowie wchodząc i wychodząc z klasy recytowali "Ave Maria"
- wszystkie podręczniki miały być w pełni zgodne z nauczaniem kościoła
- wprowadzona cenzura eliminowała filmy, książki, przedstawienia teatralne(w całości lub tylko ich fragmenty), które uznawano za antykatolickie lub niemoralne. Z zagranicznych filmów usuwano sceny erotyczne i nieobyczajne dialogi. Nie wolno było wydawać dzieł Voltaire'a, Kanta, Nietzchego, Freuda, Prousta, Steinbecka, Huxleya, Gide'a czy Joyce'a.
- zniesione zostały śluby cywilne(były one teraz dopuszczone tylko dla osób, które udowodniły, że nie są wyznania katolickiego, co wymagało długiej procedury) i rozwody - uprzednio przeprowadzone został unieważnione
- W 1956 r. Kościół dysponował jedną trzecią dzienników, połową czasopism, korzystał bez ograniczeń z radiowych rozgłośni radiowych. Gdy w 1956r. inaugurowano pierwszą Telewizję Hiszpańską, pierwszym nadawanym przez nią programem była msza święta odprawiana przez osobistego kapelana Franco.
- organizowano akcje misyjne, które polegały na wielodniowych publicznych kazaniach, masowych spowiedziach, kończyły się zaś zbiorowymi ceremoniami
- Prymas Hiszpanii wzywał wiernych do wskazywania tych, którzy podejmowali pracę w niedzielę i święta kościelne
- wydano walkę bluźniercom: bluźnienie i używanie obscenicznych wyrażeń w miejscach publicznych karane było grzywną lub aresztem
- od 1941 r. rozpowszechnianie środków antykoncepcyjnych podlegało karze grzywny lub więzienia. Kościół i państwo zgodnie lansowały model rodziny wielodzietnej, do rzadkości nie należały rodziny z kilkanaściorgiem potomstwa, zdarzały się nawet rodziny z 25 dzieci - przypadki takie przedstawiano jako wzór do naśladowania rekordziści byli przyjmowani przez samego Franco
- W modelu życia rodzinnego, lansowanym przez państwo i Kościół, miejsce kobiety było w domu. Już Karta Pracy zapowiadała iż "kobieta zostanie uwolniona od brzemienia pracy i fabryki". Wprowadzano zasiłki rodzinne, które były wypłacane, o ile zamężna kobieta nie podejmowała pracy. Uboższe Hiszpanki, zawierając małżeństwo, otrzymywały od państwa bezzwrotne pożyczki, pod warunkiem jednak, że nie rozpoczną pracy zawodowej.
- Kodeks karny przewidywał karę(do 6 lat więzienia) dla kobiety, której udowodniono cudzołóstwo lub która opuściła męża(analogiczna kara nie groziła mężczyźnie). Zarazem wprowadzono nową kategorię zabójstwa - "z powodów honorowych". Dotyczyła ona przypadków, gdy mąż zabijał żonę-cudzołożnicę, zaskoczywszy ją w akcie cudzołóstwa - przewidywaną karą było jedynie opuszczenie miejsca zamieszkania.
- w szkołach zniesiono koedukację(zakaz ten formalnie obowiązywał do 1969r.), zalecano, aby zajęcia z daną grupą uczniów prowadzone były przez przedstawiciela tej samej płci
- Kościół wydał walkę "nieprzystojnym strojom"(dekoltom, krótkim sukienkom), "nadmiernemu używaniu kosmetyków"(silny makijaż, był bardzo źle widziany), koedukacyjnym plażom i basenom(powszechny stał się zwyczaj przegradzania plaż lub wprowadzania różnych godzin dla obu płci), nowoczesnym tańcom
- protest przeciwko stawianiu nagich posągów
- prasa kościelna potępiała kobiety, które chodziły bez pończoch, paliły papierosy, wchodziły do barów, nosiły spodnie
- "potępiamy zły zwyczaj, że narzeczeni trzymają się za ręce lub obejmują". Narzeczeni mieli walczyć ze zmysłowymi pokusami, poprzez noszenie włosienic, zimne prysznice czy ograniczanie jedzenia.
- do zadań policji należało czuwanie nad tym, aby na ulicach, w parkach, kinach itd. pary nie dopuszczały się czynów nieobyczajnych. Ci którzy je popełniali, narażeni byli na karę grzywny, a także ogłoszenie ich nazwisk w lokalnej prasie

Generał Franco jest powszechnie nienawidzony w Hiszpanii i Hiszpanie odrzucając jego zachowania(m.in terror i okrucieństwo w zwalczaniu komunizmu), odrzucają również i religię, jako źle się kojarzącą, co czytając powyższe fragmenty z książki przestaje dziwić.